Giao mùa gõ cửa, đừng để cảm cúm có cơ hội làm phiền bạn
Khi những cơn gió se lạnh đầu mùa bắt đầu len lỏi qua từng góc phố, mang theo không khí ẩm ương dễ chịu, thì cũng là lúc những “vị khách không mời” như cảm cúm bắt đầu rục rịch “hoành hành”. Chắc hẳn không ai trong chúng ta thích cảm giác mệt mỏi, đau đầu, sổ mũi, ho hắng… làm gián đoạn công việc và những kế hoạch vui chơi. Cảm cúm tuy là bệnh thường gặp nhưng nếu không phòng ngừa và xử lý đúng cách, nó có thể gây ra những biến chứng không đáng có, đặc biệt là với trẻ em và người lớn tuổi.
Thay vì chờ đến khi có triệu chứng mới cuống cuồng tìm cách chữa trị, tại sao chúng ta không chủ động xây dựng một “hàng rào” phòng thủ vững chắc cho cơ thể? Trong bài viết này, Kênh Đời Sống sẽ mách bạn những bí quyết và mẹo vặt cực kỳ đơn giản nhưng vô cùng hiệu quả để phòng ngừa cảm cúm theo mùa. Hãy cùng khám phá để cuộc sống của bạn luôn khỏe mạnh và dễ dàng hơn nhé!
Hiểu đúng về “kẻ thù”: Cảm cúm và cảm lạnh khác nhau thế nào?
Nhiều người thường nhầm lẫn giữa cảm cúm (influenza) và cảm lạnh (common cold) vì chúng có một số triệu chứng ban đầu khá giống nhau. Tuy nhiên, đây là hai bệnh hoàn toàn khác nhau về nguyên nhân gây bệnh và mức độ nghiêm trọng. Việc phân biệt rõ ràng sẽ giúp bạn có cách đối phó phù hợp.
Triệu chứng của cảm lạnh thông thường
Cảm lạnh thường do hơn 200 loại virus khác nhau gây ra, trong đó phổ biến nhất là Rhinovirus. Các triệu chứng thường xuất hiện từ từ và nhẹ nhàng hơn, bao gồm:
- Hắt hơi, sổ mũi hoặc nghẹt mũi.
- Đau, ngứa cổ họng.
- Ho nhẹ.
- Cảm giác mệt mỏi ở mức độ nhẹ.
- Sốt rất hiếm gặp ở người lớn, có thể sốt nhẹ ở trẻ em.
Thông thường, bạn vẫn có thể sinh hoạt và làm việc gần như bình thường khi bị cảm lạnh và bệnh sẽ tự khỏi sau vài ngày.
Triệu chứng của bệnh cúm
Cúm do virus Influenza tuýp A, B, C gây ra. Triệu chứng của cúm thường xuất hiện đột ngột và dữ dội hơn nhiều:
- Sốt cao đột ngột (trên 38°C).
- Đau đầu dữ dội.
- Đau nhức cơ bắp toàn thân, cảm giác kiệt sức.
- Ho khan, có thể kéo dài.
- Ớn lạnh, rùng mình.
- Viêm họng, sổ mũi cũng có thể xuất hiện nhưng không phải triệu chứng chính.
Bệnh cúm khiến bạn mệt mỏi rã rời, thường phải nghỉ ngơi hoàn toàn và có nguy cơ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm phế quản.
Xây dựng “lá chắn vàng” phòng ngừa cảm cúm hiệu quả
Phòng bệnh hơn chữa bệnh. Để không cho virus cúm có cơ hội tấn công, bạn hãy chủ động xây dựng một hệ miễn dịch khỏe mạnh và duy trì những thói quen tốt. Dưới đây là những biện pháp quan trọng nhất.
1. Tiêm vắc xin cúm hàng năm: biện pháp chủ động nhất
Đây được xem là cách phòng ngừa cúm hiệu quả và được các tổ chức y tế trên toàn thế giới khuyến nghị. Virus cúm thay đổi và biến chủng liên tục mỗi năm, đó là lý do tại sao bạn cần tiêm phòng cúm hàng năm. Vắc xin giúp cơ thể tạo ra kháng thể chống lại các chủng virus cúm phổ biến nhất trong mùa đó, giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh và các biến chứng nặng.
Ai nên tiêm vắc xin cúm? Hầu hết mọi người từ 6 tháng tuổi trở lên đều nên tiêm, đặc biệt là các nhóm có nguy cơ cao như: trẻ em, phụ nữ mang thai, người trên 65 tuổi, người có bệnh nền mãn tính (hen suyễn, bệnh tim, tiểu đường…).
2. Vệ sinh cá nhân: “vũ khí” đơn giản mà uy lực
Virus cúm lây lan chủ yếu qua các giọt bắn khi người bệnh ho, hắt hơi hoặc nói chuyện, và cũng có thể tồn tại trên các bề mặt. Do đó, vệ sinh cá nhân là chìa khóa để cắt đứt đường lây truyền này.
- Rửa tay thường xuyên: Hãy rửa tay kỹ bằng xà phòng và nước sạch trong ít nhất 20 giây. Nếu không có xà phòng, hãy sử dụng dung dịch rửa tay khô có cồn (ít nhất 60% cồn). Hãy rửa tay sau khi đi vệ sinh, trước khi ăn, sau khi xì mũi hoặc ho, và sau khi từ nơi công cộng về.
- Tránh chạm tay lên mặt: Virus có thể xâm nhập vào cơ thể qua mắt, mũi, và miệng. Hạn chế tối đa thói quen vô thức này.
- Che miệng khi ho hoặc hắt hơi: Dùng khăn giấy hoặc khuỷu tay áo để che miệng và mũi, sau đó vứt khăn giấy vào thùng rác và rửa tay ngay lập tức.
3. Tăng cường hệ miễn dịch từ sâu bên trong
Một hệ miễn dịch khỏe mạnh chính là đội quân tinh nhuệ nhất bảo vệ bạn khỏi các tác nhân gây bệnh. Hãy “đầu tư” cho hệ miễn dịch của mình mỗi ngày.
Dinh dưỡng thông minh: ăn gì để khỏe?
Chế độ ăn uống đóng vai trò then chốt trong việc củng cố sức đề kháng. Hãy bổ sung các loại thực phẩm sau vào bữa ăn hàng ngày:
- Thực phẩm giàu Vitamin C: Cam, chanh, bưởi, ổi, kiwi, dâu tây, ớt chuông, bông cải xanh… Vitamin C giúp tăng cường sản xuất các tế bào bạch cầu, là chìa khóa của hệ miễn dịch.
- Thực phẩm giàu Kẽm: Thịt bò, hàu, các loại hạt, đậu… Kẽm là một khoáng chất quan trọng giúp hệ miễn dịch hoạt động hiệu quả.
- Tỏi và gừng: Không chỉ là gia vị, tỏi và gừng còn có đặc tính kháng khuẩn, kháng virus tự nhiên.
- Thực phẩm lên men: Sữa chua, kefir… chứa nhiều lợi khuẩn (probiotics) giúp cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột, nơi chiếm tới 70% hệ miễn dịch của cơ thể.
- Uống đủ nước: Nước giúp thanh lọc cơ thể, giữ cho niêm mạc đường hô hấp đủ ẩm để ngăn chặn virus xâm nhập.
Giấc ngủ chất lượng: “sạc pin” cho cơ thể
Đừng coi thường giấc ngủ! Khi bạn ngủ, cơ thể sẽ giải phóng các protein gọi là cytokine, một số trong đó giúp thúc đẩy giấc ngủ và một số cần tăng lên khi bạn bị nhiễm trùng hoặc viêm. Thiếu ngủ kéo dài có thể làm giảm sản xuất các cytokine bảo vệ này, khiến bạn dễ bị ốm hơn. Hãy cố gắng ngủ đủ 7-8 tiếng mỗi đêm.
Vận động đều đặn, không cần quá sức
Tập thể dục thường xuyên giúp cải thiện tuần hoàn máu, cho phép các tế bào và kháng thể của hệ miễn dịch di chuyển khắp cơ thể một cách hiệu quả hơn. Bạn không cần phải tập luyện cường độ cao, chỉ cần đi bộ nhanh, đạp xe, yoga khoảng 30 phút mỗi ngày cũng đã tạo ra sự khác biệt lớn.
Mẹo vặt tạo không gian sống “miễn nhiễm” với virus
Bên cạnh việc chăm sóc cơ thể, việc tạo ra một môi trường sống trong lành cũng góp phần quan trọng vào việc phòng ngừa cảm cúm.
- Giữ nhà cửa thông thoáng: Thường xuyên mở cửa sổ để không khí trong lành lưu thông, giúp đẩy virus ra ngoài.
- Làm sạch các bề mặt thường xuyên tiếp xúc: Lau chùi tay nắm cửa, công tắc đèn, điều khiển TV, điện thoại, bàn phím máy tính… bằng dung dịch khử khuẩn.
- Sử dụng máy tạo độ ẩm: Không khí khô hanh của mùa lạnh có thể làm khô niêm mạc mũi, tạo điều kiện cho virus dễ xâm nhập. Một chiếc máy tạo độ ẩm sẽ giúp duy trì độ ẩm lý tưởng trong phòng.
- Hạn chế đến nơi đông người: Trong cao điểm mùa cúm, nếu không cần thiết, hãy hạn chế đến những nơi đông đúc như trung tâm thương mại, rạp chiếu phim để giảm nguy cơ tiếp xúc với mầm bệnh.
Lỡ “dính” cúm? Đừng hoảng, đây là cách xử lý
Dù đã phòng ngừa kỹ lưỡng, đôi khi bạn vẫn không thể tránh khỏi bị cúm. Khi đó, hãy bình tĩnh và áp dụng các biện pháp sau để cơ thể nhanh hồi phục:
- Nghỉ ngơi là trên hết: Hãy ở nhà, nghỉ ngơi thật nhiều để cơ thể có thời gian và năng lượng để chống lại virus. Việc này cũng giúp bạn không lây bệnh cho người khác.
- Uống thật nhiều nước: Sốt có thể gây mất nước. Hãy uống nhiều nước lọc, nước trái cây, trà thảo mộc ấm (như trà gừng mật ong) để giữ đủ nước cho cơ thể.
- Giảm triệu chứng tại nhà: Súc miệng bằng nước muối ấm để giảm đau họng. Xông hơi với tinh dầu tràm, sả để giảm nghẹt mũi. Sử dụng thuốc hạ sốt, giảm đau thông thường như paracetamol theo chỉ dẫn.
- Khi nào cần gặp bác sĩ? Nếu bạn có các triệu chứng nghiêm trọng như khó thở, đau ngực, sốt cao không hạ, hoặc nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao, hãy liên hệ với bác sĩ ngay lập tức.
Lời kết: Chủ động chăm sóc sức khỏe là bí quyết sống vui
Phòng ngừa cảm cúm theo mùa không phải là một việc gì đó quá phức tạp hay tốn kém. Nó đến từ chính những thói quen nhỏ bé, những lựa chọn thông minh trong cuộc sống hàng ngày. Bằng cách kết hợp tiêm phòng, giữ vệ sinh, ăn uống lành mạnh và duy trì lối sống tích cực, bạn hoàn toàn có thể xây dựng một “thành trì” vững chắc để bảo vệ sức khỏe của mình và những người thân yêu.
Kênh Đời Sống hy vọng rằng với những chia sẻ trên, bạn sẽ có thêm kiến thức hữu ích để tự tin bước qua mùa lạnh một cách khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng. Bởi vì khi có sức khỏe, cuộc sống của chúng ta sẽ luôn dễ dàng hơn!
